نگاهی به زندگی و فعالیت های نلسون ماندلا؛ بیدارگر آفریقا - مجله سرگرمی

آشوبگر خوش شانس

نلسون ماندلا را باید در میان میلیون ها سیاه پوست آفریقای جنوبی یکی از افراد خوش شانس دانست. او سیاه بود، اما در مقایسه با دیگر هم وطنان خود از سطح خانوادگی بالاتری برخوردار بود. ماندلا در 18 ژوئیه سال 1918 در دهکده ترانسکی متولد شد. پدرش عضو شورای سلطنتی تدبو بود. اگر چه این مقام موروثی بود، اما باید از طرف دولت تأیید می شد و بابت آن مواجب دریافت می کرد. او چهار زن داشت و ماندلا فرزند سومین و محبوب ترین آن ها به نام نوسکنی فانی بود.

این زن مسیحی بود و در آن موقع مسیحیان به سبب شباهت مذهبی با حاکمان، از طبقه اجتماعی بالاتری نسبت به دیگران برخوردار بودند. پدرش نام او را به هنگام تولد رولیهلاهلا گذاشت که در زبان محلی به معنای هرس کردن شاخه های درخت بود، اما در زبان محاوره آشوبگر معنا می داد. گویی سرنوشت این گونه مقدر نموده بود که او در راستا نامش گام بردارد. پدر ماندلا در جریان یک درگیری با حکمرانان سفیدپوست مقام و سِمت خود را از دست داد و حتی سرمایه و عناوینش را از او سلب کردند. ماندلا این بار نیز بختیار بود و فرمانروای قبیله بنابر حق شناسی نسبت به پدرش او را تحت حمایت خود قرار داد. به این ترتیب رولیهلاهلا این فرصت را پیدا کرد که به مدسه برود.

در نخستین روز مدرسه معلم برای همه دانش آموزان نامی انگلیسی انتخاب کرد. این رسمی معمول بود چرا که سفید پوستان قادر به تلفظ نام های آفریقایی نبودند. نام انگلیسی رولیهلاهلا از آن روز نلسون گذاشته شد. ماندلا 9 ساله بود که پدرش در اثر یک بیماری ریوی از دنیا رفت. دوران کودکی او در مدرسه عمدتاً به دور از سفیدپوستان و مناسبات نژادی حاکم بر آفریقا گذشت و در این زمان هیچ گاه نابرابری حقیقی را احساس نکرد.

با این حال وقایعی چند در طول دوران تحصیلش در کالج موجب شد تا ماندلا این احساس نابرابری را به خوبی احساس کند. اعتراض او در یک جریان صنفی دانشگاه در نهایت به اخراجش انجامید. در ادامه فرمانروا تصمیم به ازدواج ماندلا می گیرد، اما ماندلا که راضی به این کار نبود به ژوهانسبورگ می گریزد و ناچار مدتی را بدون پول و جای خواب زندگی کرد و در مشاغلی چند از جمله کارگری معدن مشغول به کار شد. چندی بعد به عنوان منشی یک شرکت حقوقی استخدام می گردد و در جریان این شغل بار دیگر تحصیلات خود را در رشته حقوق ادامه می دهد. مطالعه این رشته دریچه جدیدی به زندگی ماندلا بود.

مبارزه برای آفریقا

ماندلا در شروع دهه 50 به یک وکیل تمام عیار مبدل شد و مبارزات گاندی طی دهه 50 برای آزادی هندوستان از استعمار بریتانیا تأثیری ژرف بر ماندلا و جنبش مبارزاتی آفریقا گذاشت. هر چند ماندلا قصد نداشت از سبک صلح جویی و ریاضت کشی گاندی پیروی کند. به این ترتیب زمانی که کنگره آفریقا نافرمانی مدنی و مقاومت غیرفعال را به تأسی از رویکرد گاندی در دستور کاری مبارزات قرار داد، به عقیده ماندلا الزامی برای پرهیز از خشونت در تمامی مراحل مبارزه وجود نداشت.

به تدریج او بر میزان فعالیت های سیاسی خود اضافه نمود و در سال 1952 به سبب فعالیت هایش دستگیر می گردد و حکومت در ادامه سایر رهبران مبارزه حقوق سیاهان و هندی های ساکن آفریقا را نیز دستگیر می نماید. به این ترتیب پفراینده ای بزرگ برای 21 متهم تشکیل می گردد و آن ها را در ژوهانسبورگ دادگاهی می نمایند. دادگاه در نهایت حکمی معادل 9 ماه حبس و کار اجباری برای متهمین صادر می نماید. در بیرون از زندان ماندلا بار دیگر با تمام قوا مبارزات را پی می گیرد.

در این هنگام نیرو های مبارز کوشش می نمایند متحد شوند و شورشی مخفی را برنامه ریزی نمایند که ماندلا نیز در جریان آن نقش مهمی برعهده داشت. در نهایت این فعالیت ها بار دیگر منجر به دستگیری او در دسامبر 1956 شد. رفتار خشن و غیر انسانی به هنگام دستگیری و زندان تأثیر نامطلوبی در ذهنیت ماندلا در رابطه با حکومت گذاشت. آن ها در اوج مبارزه بدون خشونت متهم به خیانت و کوشش برای تغییر حکومت شدند. جریان دادگاه و دفاعیات تا سال 1961 ادامه داشت و انتها آن ها تبرئه شدند.

چگونه مبارز تبعیدی رئیس جمهور شد

فرایند وقایع سرعتی چشمگیر داشت. کنگره ملی آفریقا نتوانسته بود، مبارزات را به خوبی راهنمایی کند و گروه جدیدی به نام افریکانیست ها به وجود آمدند که خواهان دستاورد های بیشتری برای مبارزات بودند و عملکرد کنگره ملی آفریقا را نفی می کردند و در سال 1959 حزب پان آفریکانیست را تأسیس کردند؛ حزبی رادیکال بود که هیچ مماشاتی با سفیدپوستان را نمی پذیرفت و البته نوعی انتقاد طبقاتی را نیز مطرح می کرد و در این قالب نقد ماندلا و همراهانش نیز در دستور کار نهاده شد.

ماندلا این جنبش را عوام فریبانه می دانست که رهبران و طرفداران آن دچار نوعی ساده لوحی احساسی هستند، اما در مجموع رویکرد آن ها را در مبارزه نفی نمی کرد. کشتار معترضین در مقابل شهربانی که در 21 مارس 1960 توسط پلیس رخ داد علاوه بر ایجاد خشم عمومی در آفریقا، دنیا را نیز متوجه تحولات این کشور کرد.

ماندلا و شمار دیگری از رهبران سیاه پوستان بار دیگر بازداشت می شوند و فعالیت هر دو حزب غیرقانونی اعلام می گردد. این شرایط موجب شد ماندلا به این جمع بندی برسد که مبارزه غیر خشونت آمیز اثربخشی لازم را ندارد و انقلاب مسالمت آمیز در هندوستان موهوم بوده و کسی نمی تواند نقش گاندی را در آفریقا ایفا نماید. به این ترتیب دوره ای از زندگی مخفی و تحت تعقیب را شروع کرد که در قالب آن به طور مداوم در سفر بود و کوشش داشت عملیات های نظامی را با هدف خرابکاری در تأسیسات نظامی و دولتی حکومت سازماندهی کند.

5 اوت 1962 ماندلا در میانه روز های سخت مبارزه در دوربان دستگیر می گردد. زمانی که در 1963 رهبران کنگره ملی آفریقا دستگیر شدند، ابعاد تازه ای در پفراینده ماندلا گگردده شد که دور تازه ای از محاکمات را در پی داشت. این بار به جرم اقدام مسلحانه در جهت سرنگونی حکومت و دریافت یاری از کشور های خارجی به این منظور او را به همراه دیگر رهبران کنگره ملی آفریقا محاکمه کردند.

با روشن شدن این موضوع ماندلا در پی انکار برنیامد و برعکس کوشید لزوم اقدام نظامی علیه حکومت را تبیین کند. انتها بعد از 11 ماه از شروع محاکمات از بین 9 متهم، یک نفر تبرئه شد و ماندلا و دیگران به حبس ابد محکوم شدند. ماندلا در مجموع ناچار به تحمل 27 سال زندان شد که بیشتر آن را در جزیره روبن گذرانید. او در این مدت کوشش می کرد ارتباط خود را با جنبش حفظ کند. همین ارتباط بود که اجازه نداد ماندلا در خارج از زندان از اذهان مردم حذف گردد و کوشش های کنگره ملی آفریقا انتها منجر به آزادی او در 11 فوریه 1990 شد.

سال های طولانی زندان منجر به انباشت نفرت در ماندلا نشده بود و حتی بلافاصله پس از آزادی بر حقوق سفیدپوستان آفریقای جنوبی تأکید کرد. او به سرعت به شخصیت اول جنبش سیاهان مبدل شد و بعد از سال ها تعلیق کنگره ملی آفریقا به ریاست او برگزار گردید. این کنگره در نخستین انتخابات آزاد در آفریقای جنوبی توانست اکثریت آراء را به خود اختصاص دهد و ماندلا با شکست رژیم آپارتاید، نخستین رئیس جمهور سیاه پوست آفریقای جنوبی شد.

آفریقا در این شرایط تازه می توانست صحنه جنگ داخلی، اعدام های انقلابی و رفتار های تلافی جویانه نسبت به سفیدپوستان گردد، اما علیرغم بعضی از گرایشات رادیکال در این زمینه ماندلا توانست جنبش را به سمت صلح و زندگی مسالمت آمیز با سفیدپوستان سوق دهد.

دوران ریاست جمهوری ماندلا در 1999 به انتها رسید و در سن 85 سالگی از همه فعالیت های سیاسی خود کناره گرفت و به رغم محبوبیت بسیاری که داشت، هرگز نخواست حکومت آفریقا را به ملک موروثی خود مبدل کند. ماندلا انتها در 5 دسامبر 2013 در سن 95 سالگی در شهر ژوهانسبورگ جایی که روزی به عنوان یک فراری و کارگر معدن زندگی می کرد، از دنیا رفت.

namasho.com: نماشو، طراحی سایت، سئو، چاپ و طراحی گرافیکی را به ما بسپارید.